Vladimir Putin, hileli Rusya başkanlık seçiminde zaferini ilan ettikten birkaç dakika sonra muhalif figür Aleksey Navalni'nin adını ilk kez kamuoyu önünde söyledi.
Yapılan sandık çıkış anketlerinde, düzmece seçimin oylarının yüzde 87'sinden fazlasını kazanacağının öngörülmesinden saatler sonra kampanya merkezinde konuşan Putin, Navalni'nin ölümünü "üzücü bir olay" diye nitelendirdikten sonra muhalif figürün bir mahkum takasında yer alması için onay verdiğini iddia etti.
Navalni, aşırıcılık gibi uydurma suçlamalarla uzun süreliğine tutulduğu Kuzey Kutup Dairesi'nin ötesindeki bir ceza kolonisinde geçen ay hayatını kaybetmişti.
Rus yetkililer Navalni'nin doğal nedenlerle öldüğünü savunurken, muhalif figürün müttefikleri öldürüldüğünü söylüyor.
Navalni'nin ölümü, Rusları başkanlık seçiminde Putin dışında herhangi birine oy vermeye çağırmasından haftalar sonra gerçekleşmişti.
Putin, "Navalni'ye gelince" dedi ve şöyle devam etti:
Evet, hayatını kaybetti. Bu her zaman üzücü bir olaydır.
Alışılmış Buna Ne Diyeceksincilik (Whataboutism) örneklerinden birini sergileyen Putin şunları ekledi:
Ama bireylerin hapishanede öldüğü başka vakalar da oldu. Bu durum ABD'de hiç yaşanmıyor mu?
Putin daha sonra yetkililerinin Navalni'nin ölümünden birkaç gün önce bir mahkum takasıyla serbest bırakılması teklifini ilettiklerini söyledi.
Navalni'nin ölümünün ardından ekibi, Kremlin rejimine muhalif birini öldürdüğü için Almanya'daki bir hapishanede ömür boyu hapis cezasına çarptırılan Rus istihbarat servisinin (FSB) tetikçisi Vadim Krasikov'la muhalif figürün takas edilmesi teklifinin Putin'e iletildiğini iddia etmişti.
Geçen ay bu konunun sorulması üzerine Kremlin takas teklifi yapıldığını inkar etmişti.
Ancak pazar akşamı yaptığı konuşmada Putin, kendisine sunulan mahkum takasını "hemen kabul ettiğini" söyledi.
Putin, "Hemen kabul ettiğimi söyledim" diye iddia etti.
Ne yazık ki olan oldu. Şartım, onun asla geri gelmemesiydi. Böyle şeyler oluyor. Ne yapabilirsiniz ki? Hayat bu.
Putin'in açıklamaları Navalni'nin ekibinde öfkeye neden oldu.
Navalni'nin sözcüsü Kira Yarmiş, Putin'in konuşmasının bir bölümünü şu açıklamayla birlikte paylaştı:
Putin, Aleksey Navalni'yi öldürdü.
Navalni'nin Yolsuzlukla Mücadele Vakfı'nda soruşturmalar başkanı olan Maria Pevçik, X'te şunları yazdı:
Henüz söyleyecek sözüm yok. Ne kadar alaycı, yalancı bir pislik. Akılalmaz.
Putin rejimini eleştirenler, otokratın Navalni'nin adını nihayet zafer konuşmasında telaffuz etmesinin çarpıcı olduğunu belirtti.
Muhalif figür öldükten sonra başkanlık seçimlerine kadarki dönemde, Kremlin kontrolündeki devlet medyası onun ölümü hakkında neredeyse hiç haber yapmadı.
Seçimlerin sonucundan hiçbir zaman şüphe edilmezken, Kremlin üç gün süren oy verme işleminin sekteye uğraması ihtimalini ortadan kaldırmak için büyük çaba gösterdi. Navalni hücre hapsinde bile olsa böyle bir kargaşayı kışkırtabilme konusunda diğer muhalif figürlerden daha güçlüydü.
Uluslararası Af Örgütü'nde Rusya araştırmacısı ve Rusya'da demokratik bir gençlik hareketi olan Oborona'nın ortak kurucusu Oleg Kozlovski, "Putin korkmuş ve güvensizdi" dedi.
Aleksey Navalni'nin adını söylemesini engelleyen büyünün ancak şimdi bozulmuş olması çarpıcı bir durum.
Kozlovski, Navalni'nin ölümüyle ilgili uluslararası bir soruşturma başlatılması çağrısında bulundu. "Rusya'nın buna dair herhangi bir niyet sergilediğini görmüyoruz" dedi.
