Uzmanlar BA.2 varyantıyla ilgili şimdilik korkutacak bir durum olmadığını söylese de günlük 100.000'i aşan vaka sayıları ve 200'ü aşan vefat oranları kişileri endişeye düşürüyor. Yine uzmanlar bu noktada koronavirüsle mücadelede en etkili silahın koronavirüs aşısı olmak olduğunu ve hatırlatma dozunun ihmal edilmemesi gerektiğini ifade ediyor.
Türk Klinik Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Üyesi Prof. Dr. Bülent Ertuğrul koronavirüsün gelecekteki seyrini değerlendirirken BA.2 varyantı hakkında merak edilen 10 maddeyi açıkladı.
1-BA.2 VARYANTI NEDİR?
Virüs insandan insana bulaşırken, genetik dizilimdeki bir kayıp sebebiyle spike proteini ana varyanttan biraz daha farklı hâle geliyor. Bu farklılık o varyantın karakterini belirliyor. Bugüne kadar Omicron varyantında 3 değişim gözlendi. Dünya Sağlık Örgütü bunu BA.1, BA.2 ve BA.3 olarak tanımladı. Bunların içinde dünyada baskın hâle gelen BA.2 oldu.
2- NEREDEN ÇIKTI?
Diğer mutasyonlar genellikle Afrika’dan çıkarken bu varyantın kökeni net olarak bilinmiyor.
3- DAHA KOLAY MI BULAŞIYOR?
Yeni varyantlar giderek hücrelerimize daha kolay yapışır hâle geldi. Orijinal Vuhan virüsünün enfeksiyon yapabilmesi için uzun süre ve yoğun virüse maruz kalmak gerekiyordu. Şu anda çok kısa sürede ve az sayıdaki virüs hastalık yapabiliyor. BA.2’nin orijinal virüse göre bir buçuk kat daha kolay bulaştığı belirlendi.
4-DAHA MI AĞIR HASTA EDİYOR?
Sevindirici tarafı Omicron’la aynı klinik tablo görülüyor. Hastalık hafif atlatılıyor. Ancak altını önemle çizmek gerekirse bu durum aşılı sağlıklı gençler için geçerli. Yaşlılar, kronik hastalıkları olanlar, aşısız olanlarda yoğun bakıma yatış ve ölüm oranları çok yüksek.
5-TEKRAR TEKRAR HASTA EDER Mİ?
Omicron’un bir özelliği de spiketa oluşturduğu değişikliklerin, bağışıklık cevabından kaçabilmesidir. Bu BA.2 varyantında daha ön planda. O yüzden bağışıklıktan kaçabilen gizli varyant da deniyor. Bağışıklık cevabından kaçtığı zaman, yeterli bağışıklık cevabı geliştirmediği zaman o virüsle yeniden enfekte olma, birden fazla infeksiyon geçirebilme durumu görülebiliyor.
6-AŞILAR NE KADAR ETKİLİ?
Omicron, bağışıklık cevabını düzgün bir biçimde uyarabilseydi, bir daha karşılaştığımızda tam anlamıyla korunmuş olurduk. Bu durum aşının etkinliğini de düşürüyor. Şu anda mRNA aşısının üçüncü dozunu yaptırırsanız Omicron’a karşı ancak yüzde 70’ler civarında korunma sağlıyorsunuz. İnaktive virüs aşıları ise neredeyse etkisiz gibi. İki doz mRNA aşısının etkinliği yüzde 30-40’lara düşüyor. O yüzden hatırlatma doz aşılarını mutlaka yaptırmak gerekiyor.
7- ANTİKOR GELİŞİMİ DÜŞTÜ MÜ?
Virüs sistemik dolaşıma girmediği ve daha çok üst solunum yolu enfeksiyonu olarak kendini gösterdiği için, Omicron ve BA.2 varyantında enfeksiyon sonrası antikor gelişim oranı diğer varyantlara göre daha düşük oluyor.
8-KOVİD-19'UN SONU GELDİ Mİ?
Onu öngöremeyiz. Tabii ki olabilir. iki senaryo var, ya daha kötü bir varyantla karşılaşabiliriz ve daha ciddi hastalık yapabilir ya da hafifler ve üst solunum yolu enfeksiyonu gibi geçirilebilir. Virüsün hangi yolu seçeceğini henüz bilmiyoruz.
9-VİRÜS GİDEREK ZAYIFLIYOR MU?
Şu anda bunu söylemek mümkün değil. Ne kadar çok çoğalırsa, genetik diziliminde hata yapma ihtimali o kadar artıyor ve buna bağlı olarak da yeni mutasyonlarla karşımıza çıkabiliyor. Omicron’un hızlı bulaşması sebebiyle son bir aydır milyonlarca insan enfekte oldu. Bu çoğalmalar sırasında virüs yeni varyantlara yol açabilir. Omicron klinik olarak bizi rahatlatan varyantlardan bir tanesi gibi duruyor. ama bunun tersi de olabilirdi. Önümüzdeki aylarda aşıların etkinliğini tamamen ortadan kaldırabilecek, daha tehlikeli bir varyantın ortaya çıkma ihtimali bizi korkutuyor.
10-VAKA ARTIŞININ SEBEBİ NE?
Omicron’un hızlı bulaşmasının yanında, aşılı sağlıklı kişilerde hafif hastalık tablosu yapması sebebiyle toplumun rehavete kapılması. Oysa şu anda iki yılın en yüksek vaka ve ölüm oranlarını yaşıyoruz.
