Almanya’nın Hamburg Üniversitesi tarafından yürütülen yeni bir araştırmaya göre, Aedes albopictus türü, belirli sıcaklık koşullarında bu virüsü tükürüğü aracılığıyla bulaştırabiliyor. Araştırma, kaplan sivrisineğinin Avrupa’daki en potansiyel risk taşıyan tür olduğunu ortaya koydu.
Oropouche virüsü bugüne kadar Latin Amerika’da lokal salgınlara neden olmuşken, bu yıl ilk kez ölümlü vakalar ve anneden bebeğe bulaşma (vertikal geçiş) bildirildi. Ateş, baş ağrısı, kas ağrısı ve halsizlik gibi belirtilerle ortaya çıkan hastalık, bağışıklığı düşük bireylerde ciddi sonuçlar doğurabiliyor. Araştırmada İspanya, İtalya, Yunanistan ve Türkiye'nin virüsün yayılması için en uygun şartlara sahip ülkeler olduğu belirtiliyor.
Hem iklim koşulları hem de kaplan sivrisineği popülasyonu açısından Türkiye, özellikle yaz aylarında bu virüs için yüksek risk grubunda yer alıyor. Aedes albopictus, Türkiye’de ilk olarak Trakya ve İstanbul çevresinde tespit edilmişti. Son yıllarda Karadeniz kıyıları, Ege ve Akdeniz bölgelerinde de hızla yayılıyor.
PubMed’de yayımlanan bilimsel makaleye göre virüs, sivrisineğin vücudunda çoğalmak için 24°C ve üzeri sıcaklıklara ihtiyaç duyuyor. Bu sıcaklık bandı, Türkiye’de yaz aylarında birçok bölgede haftalarca korunuyor. Bu da olası bir yayılımın yalnızca tropik bölgelerle sınırlı kalmayacağını, İstanbul, Antalya, Samsun, Mersin, İzmir gibi şehirlerin de potansiyel tehdit altında olduğunu gösteriyor.
Her ne kadar Türkiye’de şu ana dek Oropouche virüsü kaynaklı bir vakaya rastlanmasa da, uzmanlar dikkatli olunması gerektiğini vurguluyor. Uzmanlara göre, virüsü taşıyan bir kişinin yaz aylarında Türkiye’ye gelmesi ve kaplan sivrisineği tarafından ısırılması, yerel bulaş zincirini başlatabilir. Nitekim Türkiye, daha önce de Batı Nil virüsü ve Dang humması gibi tropikal hastalıklarla yüzleşmişti. Aedes albopictus bu hastalıkların da potansiyel taşıyıcısı olarak biliniyor.
İspanya’da geliştirilen yapay zekâ destekli Mosquito Alert platformuna benzer uygulamaların, Türkiye’de de uygulanması gerektiği belirtiliyor. Bu sistem, vatandaşların cep telefonlarıyla çektiği sivrisinek fotoğraflarını analiz ederek, yayılım haritasını anlık olarak güncelliyor. Türkiye’de Sağlık Bakanlığı ve üniversitelerin bu alandaki gözetim çalışmaları olsa da, uzmanlar bu sistemlerin daha da yaygınlaştırılması gerektiğini vurguluyor.
Kaplan sivrisineği, küçük su birikintilerinde kolayca ürüyor. Uzmanların önerileri şöyle: Saksı altlıkları, açık bidonlar, lastikler gibi su birikebilecek tüm alanlar boşaltılmalı veya kapatılmalı. Bahçe ve balkonlarda düzenli temizlik yapılmalı. Ev ve iş yerlerine sinek teli takılmalı. Şüpheli ısırıklarda sağlık kuruluşlarına başvurulmalı.
