Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Tüketici Konfederasyonu Başkanı Aydın Ağaoğlu şu ifadeleri kullandı: “Ziraat Odaları Birliği üretici ile raftaki fiyat farklarının yüksekliğinden bahsetmiş. Biz tüketici olarak bunu zaten görüyoruz. Limondaki fark, mandalinada da görüldü. 5 TL’den alınan mandalina tüketiciye 15-25 TL bandında satıldı. Hatta bir ara 45 TL’ye kadar fiyatın çıktığını gördüm ve fotoğrafladım.
Burada hal kayıt sisteminin tüketici açısından bir anahtar olduğunu, hal kayıt künyesinin akıllı telefonlara indirilerek tüketicilerin satın aldıkları manav reyonundaki sebze, meyvelerin alış fiyatlarını görebilme imkanı olduklarını hatırlatmak isterim.
Yeni hal yasasının hayata geçirilmesi soruna çözüm sunacaktır. Yeni hal yasa taslağında haldeki alanların yaklaşık 3’te 1’inin üretici kooperatifleri ve birliklerine ücretsiz tahsisi öngörülüyor.
Çok mağazalı zincir marketler tarladan, tüccardan veya halden dilediği yerden satın alma imkanı olmasına karşılık yeni kanunla birlikte onlar da sebze, meyve haline gelerek satın almayı oradan yapacaklar. Böylelikle haksız rekabet büyük ölçüde önlenmiş olacaktır.
Tüketicinin temel gıda ürünlerinden olan sebze ve meyve fiyatlarında fahiş kazançların önüne geçilmesi için vatandaşların Ticaret Bakanlığı’nın müfettişi gibi fiyatları takip edip, hal kayıt künyelerinde gördükleri fiyat farklılıklarını Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu’na şikayet etmeleri yararına olacaktır.
Aracıların fahiş fiyat ve kazanç uygulamalarına bağlıyorum. Ben açıkçası halkın temel gıda ürünlerinde fahiş fiyata izin verilmemesi için denetiminin sıkılaştırılması ve gerekli yasal düzenlemelerin hayata geçirilmesinin yararlı olduğunu kanaatindeyim. Bu sadece limonda, soğanda değil, patateste de elmada da bunu görüyoruz.
Hal yasasının avantajı, herkes halden satın alabilecektir. Zincir marketlerin kendi toptancı şirketlerinin tarlada ürün ekilmeden üreticinin nakit sıkışıklığı ve darboğazından istifade ile düşük fiyatlardan aldıkları ürünün daha sonra yüksek fiyatlarla tezgaha koymalarını büyük ölçüde önleyecektir.
Tabi ki hal alanında üretici birliklerine ücretsiz yer tahsis edilmesi de üreticinin istismarını önleyeceği gibi fiyatlarda da denge unsuru sağlayabilecektir. Yani üretici kendi malını kendi satacaktır.
Buna müdahale edilmediği taktirde üretici kazanç sağlayamayacak böylelikle üretim azalacak hatta bazı üreticiler üretmekten vazgeçebileceklerdir. Böyle bir tehdit söz konusudur.”
