Bir doktor, "Ağrı kesici eksikliği nedeniyle bazen hastaların saatlerce çığlık atmasına göz yummak zorunda kalıyoruz" diyor.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Gazze'de sağlık hizmetlerindeki son durumu "kelimelerin ötesinde" diye niteliyor.
DSÖ, Pazar gününden bu yana Gazze'de 23 hastanenin çalışmalarını durdurmak zorunda kaldığını, 12 hastanenin kısmen, bir hastanenin ise minimum düzeyde çalıştığını paylaştı.
DSÖ, hava saldırıları ve tıbbi malzeme eksikliğinin "halihazırda yetersiz kaynaklara sahip bir sistemi tükettiğini" söyledi.
Hastaneler kapasitelerinin çok üstünde çalışıyor
Sağlık çalışanları, Gazze'deki hastanelerin çoğunun sınırlı malzemeye sahip olduğunu, bazılarının yatak kapasitelerinin yüzde 300'ün üzerinde çalıştığını söylüyor.
Her geçen gün çalışmalarını durdurmak zorunda kalan hastane ve sağlık merkezinin sayısı artıyor.
DSÖ, Gazze'nin güneyindeki Nasır Hastanesi'nin Pazar günü İsrail güçleri tarafından düzenlenen bir baskının ardından hizmet dışı kaldığını söyledi.
Yakınındaki hastanelerde çalışanlar, Nasır'daki durumun kendi operasyonlarını zorlaştırdığını paylaşıyor.
Gazze'nin güneyindeki Han Yunus bölgesinde bulunan Gazze Avrupa Hastanesi'nin müdürü Yusuf el-Akkad, durumu "savaşın başından bu yana karşılaştığımız en kötü durum" diye niteliyor.
El-Akkad, "Durum bunun öncesinde de ciddiydi. Yerinden edilen ve şu anda (hastane) koridorlarında kalan binlerce kişinin gelmesiyle şimdi nasıl olduğunu düşünüyorsunuz?" diyor.
Hastanede tedaviye ihtiyacı olan hastalar için yeterli yatak bulunmadığını söyleyen El-Akkad, bu nedenle personelin metal çerçeveler ve ahşap üzerine çarşaf serdiğini, "birçok hastayı ise hiçbir şey olmadan yere yatırdığını" söylüyor.
Gazze Şeridi'nin dört bir yanından gelen diğer doktorlar da benzer şartlarda çalıştıklarını anlatıyor.
Refah'taki Şehit Muhammed Yusuf el-Neccar Hastanesi'nin müdürü olan Dr. Mervan el-Hams, "Kalbi durmuş ya da kalp sorunu olan biri olsa bile onu yere yatırıp tedavisine başlıyoruz" diyor.
Ameliyatlar anestezisiz yapılıyor
Doktorlar sınırlı tıbbi malzemeyle çalışmakta zorlandıklarını söylüyor.
Bir doktor, "Bir damla oksijen bulamıyoruz" diyor.
Dr. Yusuf el-Akkad, "Anestezi, yoğun bakım ünitesi için gerekli malzeme, antibiyotik ve ağrı kesici eksikliği yaşıyoruz. Ciddi yanıklarla gelen çok sayıda insan var. Onlar için uygun ağrı kesicimiz yok" diye anlatıyor.
Bir doktor ameliyatların anestezi yapılmadan gerçekleştirildiğini doğruladı.
Gazze'nin kuzeyindeki El-Avda Hastanesi'nin yardımcı müdürü olan Dr. Muhammed Salha, insanların tedavi için eşek ve atlarla taşındığını söylüyor.
Doktorların elektrik kesintileri nedeniyle ameliyatları fenerlerle yaptığını söyleyen Salha, "Felaket, yaralar iki ya da üç haftadan uzun süre açık kaldığı için çürümesiyle yaşanıyor" diyor.
İnsanlar akla gelen her tür yarayla hastanelere başvuruyor
DSÖ, Gazze'de yaklaşık 20 bin sağlık çalışanı olduğunu, ancak büyük çoğunluğunun "hayatta kalmakta zorlandıkları ve ailelerine baktıkları için" çalışamadığını söylüyor.
Doktorlar bazı hastanelerde gönüllülerin yardım ettiğini ancak gelen kişi sayısı ve yaralanma türleri göz önünde bulundurulduğunda bunun yeterli olmadığını belirtiyor.
Dr. Yusuf el-Akkad, bombalı saldırılardan sonra insanların hastaneye "köfteye benzer" şekilde geldiğini söylüyor.
El Akkad, "Tek bir kişi beyin hasarlarıyla, kırık kaburgayla, bazen gözünü kaybetmiş şekilde, aklınıza gelebilecek her tür yarayla gelebiliyor" diyor.
Gazze'de çalışan doktorlardan bazıları ailelerinden ayrı düştüklerini anlatıyor.
Dr. Muhammed Salha, "Ailem üç aydan uzun süredir benden uzakta ve onlarla kucaklaşmayı özlüyorum. Tek tesellim, burada çocuklara, kadınlara ve yaşlılara sağlık hizmeti veriyor ve hayatlarını kurtarıyor olmam" diyor.
Kronik hastalıkları olanlara yer bulunamıyor
Doktorlar Gazze'de kronik rahatsızlıkları olan hastaların "büyük bir bedel ödediğini" söylüyor.
Dr. Yusuf el-Akkad, "Açıkçası onlar için yatağımız ya da onları takip edecek imkanımız yok. Haftada dört kez diyaliz tedavisi alan biri şimdi haftada bir kez alabiliyor" diyor.
Bazı kadınlar hiçbir tıbbi destek almadan çadırlarda doğum yaparken, ebelik hizmeti veren hastaneler kapasitelerinin sınırlı olduğunu söylüyor.
Dr. Muhammed Salha, "Bir bölümde bir insan ölüyor ve diğer bölümde bir bebek doğuyor. Çocuklar doğuyor ve onlar için süt yok. Hastane her çocuk için bir kutu süt sağlayabiliyor" diyor.
İnsanlar hastanelere aşırı kalabalık ve hijyenik olmayan koşullarda yayılan hastalıklarla da başvuruyor.
Gazze'nin güneyindeki Refah'a göç eden 54 yaşındaki Ebu Halil, "Hastalıklar var ve hiçbir tedavi bulamıyoruz" diyor ve devam ediyor:
"Sabah erkenden dışarı çıkıp kuyruklara girmemiz gerekiyor ve belki önümüzde 100 kişi daha oluyor. Elimiz boş dönüyoruz."
