Cumhurbaşkanı Hükümet Sistemi’ni başta “Partili cumhurbaşkanı” uygulaması nedeniyle eleştiren CHP Genel Başkanı Kılıçdaroğlu, seçilmesi durumunda “7 tane partili” yardımcı ile çalışacak.
6’lı Masa’nın ortak adayı olan CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, kendisine adaylık yolunu açan mutabakatın getirdiği ‘cumhurbaşkanı yardımcılığı’ nedeniyle eski söylemleriyle ilk çelişkiyi yaşamaya başladı. Halkın önce 2017 referandumu ile sonrasında ise 2018 seçimleri ile vize verdiği Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ni eleştiren Kılıçdaroğlu, bugüne kadarki söylemlerinde “Partili cumhurbaşkanı”nı öne çıkardı ve 2023 seçimleri sonrasında partisiz Cumhurbaşkanlığı’nı geri getireceklerini savundu.
5+2 FORMÜLÜ
Ancak Kılıçdaroğlu, masayı ayakta tutmak için üretilen ve 5+2’den oluşan cumhurbaşkanı yardımcılığı formülünü halkın önüne getirdi. Başkent kulislerinde bu formülle birlikte Kılıçdaroğlu’nun tarafsızlık söylemi konusunda eski söylemleriyle ters düştüğü konuşuluyor. Bu çerçevede kendisi istifa etse bile atama ile gelecek cumhurbaşkanı yardımcılarının durumuna atıf yapılıyor. Bunların partili mi partisiz mi olacağı tartışılıyor. Ancak, cumhurbaşkanı yardımcıları atama ile göreve geldiği için önlerinde herhangi bir partiye kayıt olmaları yönünde engel bulunmuyor.
İNCE ROZETİNİ ÇIKARTMIŞTI
CHP’nin 2018 seçimlerinde Cumhurbaşkanı adayı gösterdiği Muharrem İnce’nin, adaylığının duyurulduğu lansmanda “Ben tarafsız bir cumhurbaşkanı olacağım. Rozetimi size emanet ediyorum” diyerek çıkardığı hatırlatılarak, Kılıçdaroğlu’nun tarafsızlık söyleminin taraflı 7 yardımcısı nedeniyle havada kalacağı ileri sürülüyor.
ÇANKAYA’YA NASIL SIĞACAKSINIZ?
Her fırsatta Cumhurbaşkanlığı’nı yeniden Çankaya Köşkü’ne taşımayı vaat eden muhalefeti, artan cumhurbaşkanı yardımcısı sayısı da zorlayacak. 6’lı Masa ocak ayının sonunda yayınladığı Ortak Politikalar Mutabakatı’nda, Cumhurbaşkanlığı’nı Çankaya Köşkü’ne taşıyacaklarını söylemişti. Bu durumda Köşk yerleşkesinin kapasitesinin 7 cumhurbaşkanı yardımcısını kaldırıp kaldırmayacağı merak ediliyor. Çankaya Köşkü, Başbakanlık olarak kullanıldığında beş başbakan yardımcısı sığamadığı için ekonomiden sorumlu başbakan yardımcısı Hazine’nin binasında görev yapmıştı. Şu an Köşk’te Cumhurbaşkanlığı’na bağlı ofisler bulunuyor.
BAŞKANLAR İSTİFA ETMEK ZORUNDA
Mutabakat metninde tartışılan bir başlık ise Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş ile İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun cumhurbaşkanı yardımcısı yapılmasına ilişkin. Böyle bir tasarrufa yasaların izin vermediğine dikkat çekilirken özellikle belediyelerin İçişleri Bakanlığı’nın denetiminde olduğu hatırlatılıyor. Bu durumda hem cumhurbaşkanı yardımcılığının hem de belediye başkanlığının birlikte yürütülemeyeceği gösteriliyor. Bu nedenle cumhurbaşkanı yardımcısı olarak atanacak bu isimlerin belediye başkanlığı görevinden istifa etmeleri gerektiği vurgulanıyor.
SEÇİMSİZ OLMAZ
6’lı Masa’da 12 maddelik mutabakat metninin 11’inci maddesinde “Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem’e geçildikten sonra yeni bir seçime gerek olmaksızın 13’üncü cumhurbaşkanı ve TBMM görev süresini tamamlayacaktır” deniliyor.
Hukukçulara göre söz konusu maddenin uygulanabilmesi ancak bir Anayasa değişikliği ile mümkün. Bunun için parlamenter sistem ile ilgili bir Anayasa değişikliğinin zaruri olduğunun altı çiziliyor. Başkent kulislerinde bununla ilgili “Cumhurbaşkanının yetkilerini azaltabilirsin ama hükümet çıkartabilecek bir parlamento farklı bir sistem. Dolasıyla seçim yapmadan olmaz” yorumları yapılıyor.
