AK Parti, 2024'te yapılacak mahalli seçimler öncesinde 30 büyükşehir dışında kalan 51 il belediyesinin statüsünü de büyükşehir statüsüne getirmeyi gündemine aldı.
AK Parti'nin üstünde çalıştığı yeni mahalli idareler düzenlemesinde, 81 ilin tamamının "büyükşehir belediyesi" statüsüne çekilmesi planlanıyor. Kurgulanacak yeni sistemde, Türkiye'de sadece "il belediyesi"ne sahip olan 51 şehirde bundan sonra merkez ilçe için seçilen belediye başkanı, il belediyesini değil sadece merkez ilçeyi yönetecek. Merkez ilçeler de dahil olmak üzere bütün illerde üst bir yapı olarak büyükşehir belediyeleri kurulacak. Büyükşehir belediyesi vasıtasıyla şehrin bütün olarak planlanması sağlanacak.
Mevcut halde Türkiye'de toplam nüfusu 750 binden fazla olan illerin il belediyeleri kanunla büyükşehir belediyesine dönüştürülebiliyor. Türkiye'de büyükşehir statüsünde 30 il bulunuyor. AK Parti'nin, 3 yılı aşkın süredir üstünde çalıştığı mahalli idareler düzenlemesinde daha önce büyükşehir statüsü için nüfus şartının aşağıya çekilebileceği ifade ediliyordu. Fakat önceki gün AK Parti Merkez Yürütme Kurulu (MYK) toplantısında tekrar gündeme gelen düzenlemede 81 ilin de "büyükşehir belediyesi" statüsüne çekilmesi üzerine çalışma yapılması kararlaştırıldı.
TEK TİP SİSTEM
Büyükşehir olmayan illerde yer alan köylere götürülecek hizmetlerin il özel idareleri tarafından yürütülmesinin, "devlet hizmeti" bakımından sıkıntılara sebep olduğu ifade edilirken, yeni kurgulanacak sistemde illerde "tek tip" idare sistemine geçilmesi planlanıyor. Yeni sistemde Türkiye'de "il belediyesi" bulunan 51 şehirde bundan sonra merkez ilçe için seçilen belediye başkanının, il belediyesini değil sadece merkez ilçeyi yönetmesi; merkez ilçeler de dahil olmak üzere bütün illerde üst bir yapı olarak büyükşehir belediyelerinin kurulması öngörülüyor.
YETKİ DÜZENLEMESİ
Çalışmaya göre büyükşehir belediyeleri, şehri tek merkezden bir bütün olarak planlayacak. Bu kapsamda büyükşehir ve ilçe belediyeleri arasında yeni bir "yetki alanı" düzenlemesine gidilecek. Büyükşehir belediyeleri her ölçekteki imar ve parselasyon plânları, ulaşım ana planı, yol yapımı gibi konularda makro planlamaları yapacak, ilçe belediyeleri ise çöp toplama, mezarlık hizmetleri gibi "gönül kazanacak" mikro işlerle uğraşacak.
Fakat 51 ilin de büyükşehir statüsü kazanması durumunda bu illerdeki vatandaşlardan toplanacak emlak vergisi, vatandaşa ekstra bir mali yük getireceği gerekçesiyle tartışma konusu. Mevcut halde büyükşehir belediye sınırları içindeki gayrimenkullerin emlak vergisi, yüzde 100 zamlı olarak alınıyor. Düzenlemenin yaşama geçmesi durumunda 2012'de uygulanan "büyükşehir" düzenlemesine benzer şekilde 51 ilde de emlak vergisi konusu ile ilgili bir süreliğine ertelemeye gidilebileceği ifade ediliyor.
