Mars'ta gizemli keşif!

Mars yüzeyinde keşfedilen gizemli dalga biçimli toprak yapıları, gezegenin geçmişteki iklimine ve yaşam barındırma potansiyeline dair çarpıcı ipuçları sunuyor.

Mars, kuru ve tozlu yüzeyine ve daha ince atmosferine rağmen, bilim insanlarının düşündüğünden daha fazla Dünya’ya benziyor olabilir.

Rochester Üniversitesi’nden doktora öğrencisi JohnPaul Sleiman ve Yer ve Çevre Bilimleri Bölümü’nden yardımcı doçent Rachel Glade’ın da aralarında bulunduğu araştırmacılar, Mars’taki bazı toprak özelliklerinin, Dünya’nın en soğuk bölgelerinde görülen dalga biçimli toprak desenlerine çok benzediğini ortaya çıkardı.

Bu durum, tüm farklılıklarına rağmen, her iki gezegenin de benzer fiziksel güçler ve buzla ilgili çevresel süreçlerle şekillenmiş olabileceğini düşündürüyor. Icarus dergisinde yayımlanan çalışma, Mars’ın iklim geçmişi, yaşamı bir zamanlar destekleyebilecek ortam türleri ve tanecikli materyallerin fiziksel davranışı hakkında yeni ipuçları sunuyor.

Araştırmacılar, Mars’taki dokuz krater bölgesinin yüksek çözünürlüklü uydu görüntülerini analiz etti ve bunları Dünya’daki benzer bölgelerle karşılaştırdı. Mars’taki dalga benzeri kara şekillerinin, Dünya’da Arktik ve Rocky Dağları gibi soğuk, dağlık bölgelerde bulunan soliflüksiyon lobeleriyle şekil ve geometrik desen açısından büyük benzerlik taşıdığı ortaya çıktı.

Glade şöyle diyor: “Bu desenler, duvardan akan boya gibi günlük sıvılarda sıkça gördüğümüz desenlerin büyük, yavaş hareket eden, tanecikli örnekleridir.”

Araştırmacılar, yükseklik farkının, toprak özellikleri ve Mars’ın daha zayıf yerçekimi nedeniyle lobelerin çökmeden önce daha yüksek büyümesine olanak tanıdığı için beklenen bir sonuç olduğunu ortaya koydu. Dünya’da soliflüksiyon lobeleri, toprağın donup kısmen çözülmesiyle oluşur; bu süreç, toprağın gevşeyerek zamanla yavaşça aşağı doğru kaymasına neden olur.

Mars da muhtemelen Dünya’daki donma-çözülme döngülerine benzer döngüler yaşadı; ancak bu döngüler muhtemelen sıvı su yerine doğrudan buharlaşan buz – yani süblimleşme – yoluyla gerçekleşti. Bu araştırma, Mars’ın bir zamanlar yüzeyini Dünya’ya benzer şekilde şekillendiren buzlu koşullara ev sahipliği yapmış olabileceğini ve gezegenin iklim evrimini, suyun rolünü ve geçmiş yaşam belirtilerinin nerede aranması gerektiğini aydınlatıyor.

Sleiman şöyle diyor: “Bu desenlerin nasıl oluştuğunu anlamak, özellikle geçmişteki donma ve çözülme döngülerine dair bilgiler sunarak Mars’ın iklim tarihine dair değerli içgörüler sağlıyor. Ancak bu özelliklerin yakın zamanda mı yoksa uzun zaman önce mi oluştuğunu belirlemek için daha fazla çalışma gerekiyor. Sonuç olarak bu araştırma, diğer gezegenlerde yaşamı destekleyebilecek ya da engelleyebilecek geçmiş ya da mevcut ortamları tanımlamamıza yardımcı olabilir.”