İşte Terörsüz Türkiye'nin yol haritası! Kuzey Irak 3 aşamada silahlardan temizlenecek

Düzenlemelerin kapsama alanı ve PKK dışındaki örgütlerin durumu da masaya yatırılan hassas başlıklar arasında yer aldı. Buna göre, 'örgütün kendini feshetmesi', 'sahada izleme ve kurumsal görüş' ile 'doğrulama' kriterleri aranacak.

Bu üç kriterlere uyan örgüt mensuplarından Türkiye'ye gelmek isteyenlerin, Terörle Mücadele Kanunu ve Türk Ceza Kanunu'nda yapılacak geçici düzenlemelerle yargılama ve topluma kazandırma süreçleri tanımlanmış olacak.

Öncelikle silahlı terör eylemine bulaşmamış, lojistik alanda kalanların topluma kazandırılması için tedbir paketi hazırlık aşamasına geçilecek.

Kurtulmuş ve Kalın'ın bu hafta içinde gerçekleştirdiği görüşmelerde 'Terörsüz Türkiye' sürecine ilişkin ortaya çıkan fotoğraf özetle şöyle:

Silah bırakma yaz boyunca devam edecek. Örgüt mensupları belirlenen noktalarda peyder pey silah bırakacak.

MİT'le birlikte, Türk Silahlı Kuvvetleri teslim edilen silah ve mühimmatları kayda alacak. Görüntü ile yapılan tespitler kamuoyu ile paylaşılmayacak ancak devletin arşivinde tutulacak. Sonrasında TSK, silahları yakarak imha edecek. İstihbari bilgilere göre, ABD'nin stratejik silahları şu anda Irak'ın kuzeyinde yok. ABD'nin bu silahların bir kısmını aldığı veya Suriye sahasında tuttuğu öngörülüyor.

İlk silah bırakma sırasında Bese Hozat da bizzat bulundu, heyet Türkçe açıklama yaptı. Öcalan'ın çağrısından sonra Bese Hozat ve Mustafa Karasu gibi kilit isimler, bu işin olmayacağına ilişkin açıklamalar yapmışlardı. Fesih ve silah bırakma ilanının somut gerçekliğini göstermek adına hem üst düzey örgüt yöneticileri hem de orta ve alt düzey örgüt mensupları birlikte silah bırakma gerçekleştirdi.

Örgütün silahtan arındırılması Türkiye sınırına yakın bölgeden başlayacak. Metina, Hakurk, Haftanin gibi 30-40 kilometrelik alan silahtan temizlenecek. Derin yar ve uçurumların olduğu, dağların arka yüzeylerinde 500-1000 civarında teröristin yaşadığı mağaralar silsilesi ve yaşam alanları tek tek tespit edilerek, silahsızlandırılacak.

İlk temizlik bu hatta tamamlanacak. Sonra Gara bölgesine odaklanılacak. Bu sahadaki 127 köy tek tek taranarak silahtan temizlenecek. Gara geçildikten sonra Kandil safhası başlayacak. Kandil'e gidene kadar geniş alanda hem kamplar hem de köyler söz konusu. Kriterlere uyanlar Türkiye'ye gelebilecekler, değilse kuzey Irak'taki yaşam bölgelerinde kalabilecekler.

PKK, PYD VE YPG'nin çatı yapısı SDG. Bu çatı altında Arap aşiretler çoğunlukta. Ancak silahlı yapının koordinasyonu PYD-YPG'de. Araplar ise lojistiğe ve alana hakim durumdalar. ABD, silah ve ekipmanları PYD-YPG'ye vermiş olsa da son Dürzi krizinde görüldüğü gibi PYD ve YPG sahayı kontrol gücüne sahip değil.

Terörsüz Türkiye sürecinin kesintiye uğratılması amacıyla bir çok provokasyon ve girişim oldu. Bu nedenle teyakkuz halindeyiz.

Örgüt yöneticilerinin Türkiye'ye dönüşü sözkonusu olmayacak. Bu isimler ağırlıklı olarak Irak'ta kalacak, ayrıca gelişmelerin seyrine göre üçüncü ülkelere geçişleri de gündemde tutulacak.

Türkiye'ye dönüşler, TBMM'de kurulacak komisyonda ele alınacak. İlk etapta sayısal bir dönüş verisi ortaya çıkmaz. Burada, suça karışmamış ve silah bırakmış olmak önemli.

Esas dönüşü sağlanacak olanlar, örgütün alt kademesindeki insan kaynağını oluşturan gençler ile örgütün kandırıp eğitim verdiği çocuklar olacak. Küçükken götürülmüş, silah eğitimi kısmındayken eyleme karışmamış olanlar Türkiye'ye gelebilecek.

Sayıları 300'ün üzerinde olan dağa çıkarılan çocukların bazıları döndü. 256 civarında böyle çocuk var. Terörle illiyetlerine bakılarak 18 yaş altında suça sürüklenen çocuklar kapsamında değerlendirilmeleri mümkün olabilir. Bazıları ise gelmek istemiyor. Yaşadığı aile ortamından kaçmak istediği için kırsalda kalmak isteyenler de var.

Cezaevlerinde 6100 PKK'lı var. İnfaz düzenlemeleriyle bu sayı 5 bin 800 civarına düştü.

'Hepsi gelecek'diye birşey yok. Gelmek isteyenlerle ilgili düzenleme olacak. Farklı bakanlıklar devreye girecek, topluma kazandırma programları uygulanacak.
Dağdan indirilen çocukların eğitiminin tamamlanması, meslek edinmesi, topluma uyumunun sağlanması söz konusu olacak. Toplum hayatına adaptasyon için geçiş süreci düzenlemeleri tasarlanacak. Komisyon bu ve benzeri düzenlemeleri çalışacak.

Uluslararası literatürde silah bırakma nasıl kayda geçecek? Kolombiya, İspanya, İrlanda/İngiltere, Filipinler gibi bir çok örnek var. Silahların tamamen bırakılması uzun sürmüş hepsinde. Bu noktada İngiltere ve İspanya tecrübesi öne çıkıyor. Kuzey İrlanda'da 'Hayırlı Cuma' örneği, 8 yıla yayılmış. Kaldıki orada 1500 - 2000 silahlı unsur var.

Örgütsel yapıları da buradakilerle benzerlik arzetmiyor. Tabanca, silah, basit roketler. PKK'da ise yer yer zırhlı araçlar, tanksavar mühimmatları, belli çapta hava savunma sistemi, saldırı donları var. Hem sayısal çokluğu hem de silah çeşitliliği PKK'yı örgüt olarak farklılaştırılıyor. Silahların bırakılması ve örgütün nihai olarak silahtan arındırılması, yasal ve toplumsal ortamın hazırlanması elbette zaman alacak.

Kendisini fesheden örgüte (IRA) yönelik olarak İngiltere 3-4 kanuni düzenleme yaptı. Topluma kazandırmak amacıyla, suç işleme hali ve sonrası için ayrı hükümler getirdi. Ama İngiltere örneğinde vaka ve örgüt mensunu sayısı çok az.

Komisyonun üye sayısı henüz netleşmedi ama sayı 40'ı geçmez. AK Parti'ye 17 üye düşmesi bekleniyor. Her partiye temsilci verilecek. Komisyona, Sn Numan Kurtulmuş başkanlık yapacak. Partileri temsilen koordinatör grup başkanvekili de bulunacak.

Gelecek tekliflerde 5'te 3 nitelikli çoğunluk aranacak. Meclis Başkanı Kurtulmuş dışında kimse açıklama yapmayacak. Mahremiyet gözetilecek. Hukukçu, siyasal ve sosyal bilimlere hakim üyeler ağırlıkta olacak. Üye seçiminde bölgesel dengeler de gözetilecek.