GÜNDEM
18 Aralık 2022, Pazar, 15:47

Geleceğin petrolü veya beyaz altını olarak bilinen lityum madeninin önemi gelişen teknolojilerle birlikte artmaya devam ediyor. Türkiye'de beyaz petrol olarak tabir edilen jeotermal sudan batarya teknolojisinde kullanılan lityum karbonat üretildi.

Afyon Uşak Zafer Teknoloji Geliştirme Bölgesi'nde (Zafer Teknopark) faaliyet gösteren bir firma tarafından jeotermal sudan batarya teknolojisinde kullanılan lityum karbonat üretildi.

Afyon Kocatepe Üniversitesi ve Uşak Üniversitesi ortaklığında kurulan Zafer Teknopark'ta faaliyet gösteren şirket, geçen yıl Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığının (KOSGEB) desteğiyle hazırladığı "Ömer-Gecek Bölgesindeki Jeotermal Sularından Lityum Kazanımı ve Pilot Ölçekli Lityum Karbonat Üretimi Projesi"ni yaklaşık 16 ay süren çalışma sonunda tamamladı.

Proje ile jeotermal sudan, elektrikli araçların en kritik bileşeni olan lityum iyon bataryalarda kullanılan lityum karbonat imal edildi. Bölgeye kurulacak 0,6ton/saat kapasiteli üretim tesisinden yılda 55 ton lityum karbonat elde edilecek.

Afyon Kocatepe Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dekanı ve şirketin sahibi Prof. Dr. Ahmet Yıldız, AA muhabirine, hazırladıkları proje ile kentteki jeotermal kaynaklardan lityum kazanımını sağlamayı, daha sonra da lityum karbonat üretmeyi hedeflediklerini belirtti.

Lityum karbonatın son yıllarda çok önemli bir ham madde haline geldiğini ifade eden Yıldız, "Bunun sebebi de lityum karbonatın en önemli kullanım alanı olan lityum iyon batarya teknolojisinin öneminin ve kullanımının çok yaygınlaşması." dedi.

Yıldız, ülkelerin iklim anlaşmasını imzalaması ve Avrupa Birliğinin "Yeşil Mutabakat" vizyonunu hayata geçirmesiyle, sera gazı emisyonunun sıfıra indirilmesinin hedeflendiğini vurgulayarak, şunları kaydetti:

"Mutabakat ile fosil yakıtlı araç sayısının minimum seviyeye çekilmesi, belli bir süreden sonra da sıfıra indirilmesi hedefleniyor. Bu da özellikle elektrikli araçların ön plana çıkmasını sağlayacak. Elektrikli araçların en kritik bileşeni olan lityum iyon bataryalarda önemli ham maddelerden biri lityum karbonattır. Dünyadaki gelişmelerin gelecekte lityum karbonata olan talebi artıracağı beklenmektedir. Bu nedenle yer kabuğunda lityum içeren ham maddelerin araştırılması ve ülke ekonomisine kazandırılması yönünde projeler yoğunlaştı."

Afyonkarahisar'ın da jeotermal açıdan çok önemli potansiyele sahip olduğunu anlatan Yıldız, jeotermal kaynaklar içerisinde de lityumun bulunduğunu daha önce yaptıkları çalışmalardan bildiklerini, projede de Ömer-Gecek Alanı'nın lityum potansiyelini araştırdıklarını belirtti.

Jeotermal su içerisindeki lityumu hazırladıkları düzenekle seçici olarak kazanıp, sonra uygun koşullarda lityum karbonata dönüştürmeyi başardıklarını ifade eden Yıldız, projede ileri teknoloji cihaz ve ekipmanları kullandıklarını bildirdi.

FORMÜLÜ TÜRKLER BULDU: İLKİ BAŞARDIK

Yıldız, "Lityum karbonatı düşük maliyetle, yüksek verimle, yüksek saflıkla üretmeyi başardık. Çalışmalarda yüzde 97'nin üzerinde saflık derecesine sahip malzeme ürettik. Doç. Dr. Muhammed Fatih Can danışmanlığında yürüttüğümüz proje, gerek uygulanan yöntem gerekse elde edilen çıktılar açısından jeotermal kaynaklardaki lityumun, lityum karbonata dönüştürülmesi anlamında Türkiye'deki ilk çalışma diyebiliriz." diye konuştu.

Yıldız, çalışma yapılan alanda büyük boyutlu tesisin kurulması için Doğrulayıcı Fizibilite Etüt Projesi'nin hazırlanması ve hayata geçirilmesi amacıyla girişimlere başladıklarını bildirdi.